Сайлау-2023: 12 млн-ға жуық азамат таңдау жасайды

Жақында Мемлекет басшысы Жетінші сайланған ҚР Парламентінің Мәжілісін тарату және ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауын тағайындау туралы Жарлыққа қол қойды. Бұл ретте 2023 жылдың 19 наурызында Мәжіліспен қатар мәслихат депутаттарын да кезектен тыс сайлау ұсынылды. Орталық сайлау комиссиясы қаулы жобасын қабылдады. Атап айтқанда, Орталық сайлау комиссиясы тиісті дайындық жұмыстарын бастап кетті. Сайлаушылардың тізімін жасау және басқада іс-шаралар атқарылада. Осы орайда ҚазАқпарат агенттігі алдағы сайлауға қатысты негізгі деректерді көпшілік назарына ұсынады.   Дауыс беретін адамдар саны Сайлаушылардың тізімдерін жасау - сайлау процесінің маңызды элементі. Өйткені, азаматтар осы тізім бойынша сайлауда өздерінің конституциялық дауыс беру құқығын жүзеге асырада. Сайлаушылардың тізімдерін Орталық сайлау комиссиясы (ОСК) жасайды. «Биылғы 1 қаңтар және былтырғы 1 шілдедегі жағдай бойынша Орталық сайлау комиссиясы сайлаушылардың тізімін жасайды. Оған белсенді сайлау құқығы бар азаматтар тұрақты тіркелген жері бойынша қосылады. Әрбір сайлау науқанында азаматтардың тұрақты тіркелген жері және дауыс бергісі келетін учаскелеріне өтінім беру мүмкіндігі ескеріле отырып, сайлаушылардың тізімі жеке түзіледі», - деді Орталық сайлау комиссиясы төрағасының орынбасары Конститантин Петров. Оның атап өтуінше, Орталық сайлау комиссиясы 2023 жылғы 1 қаңтардағы мәліметке сәйкес сайлаушылардың тізімін жинақтады. «Оған алдын ала тұрғылықты жері бойынша бөлінген 11 970 406 сайлаушы кірді. Сайлаушылардың ең көбі – 1 177 507 сайлаушы Түркістан облысында, ал ең азы – 138 277 сайлаушы Ұлытау облысында тіркелді», - деді К. Петров.   Тізімдердегі сайлаушылардың қайталануын болдырмау үшін ОСК барлық өңірдегі мәліметтерге қосымша талдау жүргізеді. Егер қайталанған деректер анықталса, онда ОСК өңірдердің жергілікті атқарушы органдарына тізімдерді ретке келтіруді тапсырады. Осындай тексеру тәртібі тізімнің қайталануына жол бермейді. Әрбір азамат сайлау тізіміне бір рет қана енгізіледі. Сонымен қатар, сайлаушыларға өздерінің тізімдерде бар-жоғын жеке тексеруге мүмкіндік беріледі. «Дауыс беру күніне 20 күн қалғанда, яғни 26 ақпанда тұрақты тұратын жердегі сайлаушылардың тізімдері сайлау учаскелеріне тапсырылуы тиіс. Сайлау учаскесі бес күн ішінде оларды таныстыруға дайындайды. 4 наурыздан бастап әрбір сайлау учаскесі бойынша тізімдер көпшілік назарына ұсынылуы керек. Яғни әр азамат сайлау учаскесіне келіп, тізімге енгізілгенін немесе өзі туралы мәліметтердің дұрыстығын тексеруге құқылы», - деді Константин Петров.   Бұл тұрғыда 2023 жылғы 4 наурыздан бастап учаскедегі сайлаушылар тізіміндегі деректері тексеру мүмкіндігі беріледі. Айта кетейік, Ресейдегі қазақстандықтар 5 қалада орналасқан еліміздің дипломатиялық өкілдіктеріне келіп дауыс бере алады.   Өңірлерде неше мәслихат депутаты таңдалады Атырау облысында әр деңгейдегі мәслихаттарға 140 депутат сайланады. Аумақтық сайлау комиссиясының ақпаратына қарағанда, Атырау облыстық мәслихатының 30 депутатының 50% (15 депутат) мажоритарлық жүйе бойынша, 50% (15 депутат) партиялық тізімдермен сайланады. Ал Атырау қалалық мәслихатының 25 депутаты, аудандардың мәслихаттарының 85 депутаты толықтай мажоритарлық жүйемен сайланатын болады. Ақтөбеде барлық деңгейдегі мәслихат депутаттығына 205 мандат берілген. «Мәжіліс, барлық деңгейдегі мәслихат депутаттығына өз-өзін ұсынушылар өтініш беріп жатыр. Қазір барлық комиссия мүшелері таңғы 9:00-ден 18:00-ге дейін тіркеу жүргізеді. Жалпы облыс бойынша 205 мандат бар. Бұрын 202 мандат болды. Бұл жолы облыстық мәслихатқа екі, қалалық мәслихатқа бір мандат қосылды. Сөйтіп 34-і облыстық мәслихатта болады. Оның 50% партиялық тізіммен, қалған 17-і сайлау округі арқылы сайланады. Оның 10-ы Ақтөбе қаласында, қалғандары аудандарда. Ал қала мен аудандарда барлық депутат бір мандаттық жүйе арқылы сайланады»,-деді облыстық аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы Нұрлыбек Жүсіпов.