Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев биыл Бурабайда өткен Ұлттық құрылтайда Абай институтын құру туралы бастама көтерді, - деп хабарлайды Jambylinfo.kz 

Мемлекет басшысы бұл институттың немістің Гете, испанның Сервантес, қытайдың Конфуций институттары сияқты жұмыс істеуі керектігін ерекше атап өтті. Бұл идея – Қазақстанның мәдени және тілдік дипломатиясын күшейтіп, ұлттық құндылықтарын халықаралық деңгейде ілгерілетуге бағытталған маңызды стратегиялық қадам.

Абай институтының маңызы қандай?

Бүгінде әлемдік деңгейде көптеген елдер өздерінің ұлттық мәдениеті мен тілін насихаттау арқылы жұмсақ күш саясатын жүргізіп келеді. Мысалы, Гете институты неміс тілін оқытумен қатар, неміс әдебиеті мен өнерін насихаттайды, ал Сервантес институты испан тілін таратумен бірге, латынамерикалық және испан мәдениетін зерттеуге жағдай жасайды. Конфуций институттары да қытай тілін үйретумен ғана шектелмей, қытай философиясы мен дәстүрін дәріптеуде маңызды рөл атқарады. Осы тәжірибені ескере отырып, Абай институты қазақ тілі мен мәдениетін тек өзге елдерде таныстырып қана қоймай, Абайдың мұрасын жаһандық ғылыми-философиялық контексте тереңірек зерттейтін орталыққа айналуы керек.

Абай – тек қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі ғана емес, сонымен қатар бүкіләлемдік деңгейдегі ойшыл. Оның шығармаларында адамгершілік, білім, әділдік, рухани кемелдену мәселелері терең қамтылған. Бұл идеялар – жаһандық өркениеттің ортақ құндылықтары, сондықтан оларды әлемге таныстыру қазақ мәдениетінің ықпалын арттырады.

Институттың жұмысы қалай ұйымдастырылуы керек?

Абай институтының табысты жұмыс істеуі үшін оның негізгі бағыттары нақты айқындалуы тиіс. Біріншіден, қазақ тілін оқыту курстары жүйелі әрі халықаралық стандарттарға сай болуы қажет. Екіншіден, Абай шығармаларын шет тілдеріне сапалы аудару ісі күшейтілуі керек. Бүгінде Абайдың еңбектері ағылшын, орыс, түрік, қытай тілдеріне аударылғанымен, олардың таралымы шектеулі. Үшіншіден, Абай институты халықаралық ғылыми-зерттеу орталықтарымен әріптестік орнатып, қазақ философиясы мен әдебиетін әлемдік ғылыми айналымға енгізуге күш салуы тиіс.

Сондай-ақ, Абай институты қазақ мәдениетін заманауи цифрлық платформада насихаттауға да мән беруі керек. Онлайн лекциялар, вебинарлар, подкасттар, аудиокітаптар мен интерактивті жобалар арқылы қазақтың бай рухани мұрасын әлемге таныстыруға болады. Бұл – цифрландыру дәуіріндегі мәдени дипломатияның тиімді тәсілі.

Қазақ мәдениетін жаһандық деңгейге көтеру мүмкіндігі

Абай институты тек Қазақстанның емес, бүкіл түркі әлемінің мәдени хабына айнала алады. Себебі Абай шығармашылығы түркі халықтарының ортақ құндылықтарына негізделген. Сонымен қатар, институт арқылы қазақтың мәдени брендингі қалыптасып, елдің халықаралық имиджі нығая түседі.

Бұл бастаманың сәтті жүзеге асуы – ұлттық құндылықтарды дәріптеу мен мәдени интеграцияны дамытуға байланысты. Егер Абай институты тек қазақ тілін оқыту орталығы болып қалмай, оны кең ауқымды мәдени-ғылыми алаңға айналдырса, онда Қазақстанның мәдени дипломатиядағы рөлі арта түспек. Президент көтерген бұл идея қазақ халқының рухани мұрасын әлемге танытудың жаңа кезеңін бастайды.

Абай институтын құру – Қазақстанның мәдени саясаты үшін үлкен мүмкіндік. Бұл институт қазақ мәдениеті мен әдебиетін, ұлттық философияны халықаралық деңгейде танытуға жол ашпақ. Оның табысты жұмысы қазақ тілін жаһандану үрдісінде нығайтып, Абай мұрасының әлемдік интеллектуалдық кеңістікке енуіне негіз болары анық. Енді бұл идеяны тиімді жүзеге асыру үшін мемлекет пен ғылыми-мәдени қауымдастықтың үйлесімді жұмысы қажет.