Бұған дәлел – елде өсірілген және шетелден әкелінген гүлдердің айтарлықтай көбеюі, - деп хабарлайды Jambylinfo.kz

Алдымен, Қазақстанда өндірістік деңгейде өсірілетін гүлдер туралы айтсақ. ҚР Ұлттық статистика бюросының (ҰСБ) мәліметтері бойынша, өткен жылы фермерлер 40,3 миллион дана гүл жинаған. Бұл 2023 жылмен салыстырғанда 3,7 есе көп. Мұндай елеулі өсім тек алдыңғы жылдың төмен көрсеткіштеріне ғана байланысты емес (ол жыл гүл өсіру үшін сәтсіз болған), сондай-ақ жылыжайларда гүл өсіру алаңының 12,8%-ға ұлғаюымен де байланысты.

Өткен жылы жылыжай бизнесінің қарқынды дамуы гүл өндірісінің өсуіне айтарлықтай ықпал етті. 2024 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында жабық топырақта өсірілген гүлдердің саны 33,4 миллион данаға жетіп, 2023 жылмен салыстырғанда 5,2 есе артты. Бұған жылыжай иелеріне берілген мемлекеттік субсидиялардың оң әсері де себеп болды.

Алайда, Қазақстанда өсірілетін гүлдердің үлесі ішкі нарықта аз. Елдегі гүл саудасын негізінен импорттық өнімдер қалыптастырады. ҰСБ деректеріне сәйкес, 2024 жылы Қазақстанға ең кең таралған алты гүл түрі – раушан, қалампыр, орхидея, хризантема, лалагүл және гладиолус – барлығы 202,2 миллион дана әкелінген. Бұл 2023 жылмен салыстырғанда 47,2%-ға көп.

Импорт құрылымына қарағанда, ең танымал гүл – раушан. 2024 жылы Қазақстанға 159,2 миллион дана раушан жеткізілген (өсу – 42%), жалпы құны 61 миллион АҚШ долларын құрады. Екінші орында – хризантема. Бұл гүлдің импорты 56,4%-ға өсіп, 24,7 миллион данаға жеткен, ал олардың құны 12,3 миллион АҚШ долларына тең болды.

8 наурыз мерекесіне арналған гүлдер импортының қаржылай көлемі де физикалық көлемімен бірдей қарқынмен өсті. 2024 жылы Қазақстан гүл сатып алуға 93,6 миллион АҚШ долларын жұмсаған. Бұл 2023 жылмен салыстырғанда 52,8%-ға көп.

Қазақстан үшін негізгі гүл жеткізуші ел – Эквадор. Бұл мемлекет негізінен раушан мен лалагүл экспорттайды. 2024 жылы Қазақстанға әкелінген гүлдердің 54,3%-ы осы елден жеткізілген: барлығы 6,5 мың тонна, жалпы құны 50,8 миллион АҚШ долларын құрады.

Келесі ірі жеткізуші – Нидерланд. Олар Қазақстанға негізінен хризантема жібереді. 2024 жылы голландиялық гүлдердің жалпы құны 17,6 миллион АҚШ долларына жетті. Үшінші орында – Кения. Бұл елден Қазақстанға көбінесе раушан, аз көлемде қалампыр мен лалагүл импортталды.

2024 жылы Қазақстан үшін гүл импортында күтпеген жаңалық – Қытай болды. Бұл ел нарықтағы үлесін арттыруға белсенді түрде кіріскен. Қытайдан әкелінген гүлдердің көлемі 12,2 есе, ал құны 12,7 есе артты. Қытайлық жеткізушілер Қазақстан нарығына төмен баға арқылы кірді. Бір тонна гүлдің бағасы басқа елдермен салыстырғанда айтарлықтай арзан болды.

2024 жылы елдегі гүл бағасы күрт өзгеріске ұшырамады. ҰСБ мәліметінше, аздаған қымбаттау болғанымен, бағалар бірқалыпты сақталды. Бағаның ең жоғары өсімі жылдың басында тіркелді – 8%. Мамырға қарай бұл көрсеткіш 2,6%-ға дейін төмендеді, ал күзде 5-6% деңгейінде тұрақтанды. 2025 жылдың қаңтарында гүл бағасы 6,6%-ға өсті.

Жыл сайын статистикалық органдар нарықтағы бір гүл түрі – раушанның бағасын зерттейді. Бұл зерттеу аймақтар арасындағы баға айырмашылығын көруге мүмкіндік береді. 2024 жылы ең қымбат раушандар Абай облысында сатылды – орташа бағасы 1300 теңге. Республика бойынша орташа баға 938 теңгені құрады. Ең арзан раушан гүлдері Шымкентте (568 теңге) және Батыс Қазақстан облысында (648 теңге) болды.