Жасы кіші балалардың да ойынға ақша құюға, виртуалды марапаттарға тәуелденуі қалыпты жағдайға айналып барады.

Онлайн-ойындар жасөспірімдер үшін қызық әрі тартымды орта болғанымен, кейбірі ішкі сатып алулар, бәс тігулер немесе сыйлықтар рулеті сияқты элементтер арқылы құмар ойындар механикасына жақындайды. Бұл жасөспірім психикасы үшін үлкен қауіп тудырады, себебі олардың өзін-өзі бақылау жүйесі әлі толық қалыптаспаған. Ұтылу мен жеңіске жету сезімі жиі қайталанғанда, балада эмоцияға тәуелді әрекет қалыптасып, ойынның ішінде көбірек уақыт өткізуге және виртуалды заттарды сатып алу үшін үнемі ақшалай шығын жасауға бейімделе бастайды. Осылайша ойын-сауық ретінде басталған әрекет біртіндеп лудоманияға ұласуы мүмкін.

Жасөспірімдер арасындағы онлайн-тәуелділіктің артуына бірнеше фактор әсер етеді. Біріншіден, ата-аналық бақылаудың әлсіздігі. Балалардың интернетке еркін кіруі, төлем карталарына қолжетімді болуы және онлайн-сатып алулардың жасырынық жүргізілуі бұл тәуелділіктің тез қалыптасуына себеп болады. Екіншіден, әлеуметтік қысым. Құрбы-құрдастарымен бір ойынға қатысу, рейтингте жоғары болу, онлайн-қоғамдастықта бедел жинау – жасөспірімдерге әсер ететін маңызды мотиваторлар. Үшіншіден, ойын индустриясының маркетингтік стратегиялары да балаларды тартуға бағытталған: жарқын графика, марапат жүйесі, күнделікті бонустар, уақытша ұсыныстар және жеңіл жеңістің иллюзиясын беретін механизмдер.

Лудоманияның жасөспірімдерге әсері өте күрделі. Ең алдымен оқу үлгерімі төмендейді. Онлайн-ойындарға көп уақыт бөлу назарды шашыратып, сабаққа деген қызығушылықты азайтады. Психологиялық тұрғыда агрессия, тез ашулану, ұйқының бұзылуы, күйзеліс байқалуы мүмкін. Әлеуметтік қатынастар да әлсірей бастайды: бала ата-анасымен, достарымен аз сөйлесіп, шынайы қарым-қатынастан алыстайды. Сонымен қатар, қаржылық шығындар да айтарлықтай қиындық туғызады. Көптеген ата-ана баласының ойынға қанша ақша жұмсағанын тек банк қоңырау шалғанда немесе шотынан қаражат жоғалғанда ғана біледі.

Мұндай тәуелділіктің алдын алу үшін жан-жақты шаралар қажет.

Ата-аналар баласының интернет қолдану уақытын қадағалап, гаджет пайдаланудың белгілі бір тәртібін орнатуы тиіс. Онымен ашық сөйлесіп, онлайн-тәуелділіктің салдары туралы түсіндіру де маңызды. Мектептерде цифрлық сауаттылық пен медиамәдениетке арналған сабақтарды күшейтіп, бәс тігу элементтері бар онлайн-ойындардың зиянын арнайы түсіндіру жұмыстары жүргізілгені жөн. Сонымен қатар, психологтардың қатысуымен ойынға тәуелділік белгілерін ерте анықтауға мүмкіндік беретін бағдарламалар енгізу тиімді болмақ.

Жасөспірімдер – қоғамның ең әлсіз әрі ең сезімтал бөлігі. Интернет пен онлайн-ойындар олардың дамуына пайдалы құрал бола алады, бірақ бақылаусыз қолданылған жағдайда тәуелділікке әкелуі мүмкін. Сондықтан балаларды лудоманиядан қорғау тек ата-ананың емес, мектептің, мемлекет пен қоғамның ортақ міндеті.